Ukruszony ząb – możliwe rozwiązania
Może znasz to z własnego doświadczenia – w spokoju delektujesz się posiłkiem, a tu nagle słyszysz niepokojące chrupnięcie. Sprawdzasz językiem i okazuje się, że w twoim zębie, przed chwilą kompletnym, brakuje jakiegoś fragmentu. Co się stało? Ukruszył ci się ząb. I co teraz? Jak poradzić sobie z tym problemem?
Spis treści
Dlaczego kruszą się zęby?
Najczęstsza przyczyna ukruszenia zęba to uraz mechaniczny. Może do niego dojść w wielu różnych sytuacjach. Co tu kryć, zęby narażone są na wypadki. Mogą doznać urazu podczas uprawiania sportu (zwłaszcza w przypadku dyscyplin kontaktowych), wypadku komunikacyjnego, a nawet po prostu podczas jedzenia (gryzienie twardych pokarmów może dać się we znaki). Podobnie ukruszenia mogą być efektem noszenia biżuterii w jamie ustnej – kolczyk na języku może być uważany za ozdobę, ale ciągle uderzając o powierzchnię zębów, może przyczyniać się do powstawania mikropęknięć.
Pewne czynniki zwiększają ryzyko ukruszeń zębów. Najczęściej winna jest próchnica – zaawansowany proces próchniczny powoduje duże ubytki twardych tkanek, jeśli więc zaniedba się leczenie, również trzeba liczyć się z kruszeniem zębów. Ścianka zęba ulega wtedy stopniowemu osłabieniu, aż osiąga stan, w którym może się wyłamać nawet podczas spożywania miękkiego posiłku.
Zęby mogą się też kruszyć u Pacjentów cierpiących na bruksizm, czyli mimowolne, nawykowe zaciskanie i zgrzytanie zębami.
Mechaniczna wytrzymałość szkliwa może również zostać obniżona przez nieodpowiednio dobraną dietę. Przy niedoborze witamin i mikroelementów, przede wszystkim witaminy D i wapnia, rośnie ryzyko ukruszeń. Ale nie tylko niedobór pewnych składników jest groźny, lecz również nadmiar innych – zbyt dużo produktów zawierających kwasy przyczynia się do erozji szkliwa, a w konsekwencji osłabienia zębów i ukruszeń. Na ukruszenia bardziej narażone są też zęby po leczeniu kanałowym oraz u Pacjentów z chorobą okluzyjną.
Jak zapobiegać ukruszeniu zęba?
Nie da się zupełnie wyeliminować ryzyka ukruszenia zęba, ale można je ograniczyć. Jak w przypadku wielu innych problemów z zębami, tak i tutaj podstawą jest dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej. Jak wspomnieliśmy, próchnica obniża wytrzymałość zębów, co niewątpliwie jest jednym z powodów, dla których nie powinno się dopuścić do jej rozwoju. Trzeba więc myć zęby przynajmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem, za każdym razem szczotkując je przed dwie, trzy minuty.
Inną ważną kwestią jest prawidłowo zbilansowana dieta. By zęby były mocne i odporne, należy dostarczać im odpowiednie mikro- i makroelementy. Lepiej odstawić lub przynajmniej ograniczyć produkty prowadzące do kwasowej erozji szkliwa. Strukturę zębów osłabia też nadużywanie alkoholu, zwłaszcza piwa i białego wina. Nie zaleca się także częstego picia dużych ilości napojów gazowanych i energetycznych.